Waarom een ribbeldak op mijn (camper) bus?

Styling Afdeling

Elke autofabrikant heeft een stylingafdeling waar voertuigen worden ontworpen met oog voor design. Als het aan de designers ligt, wordt elk detail perfect gestyled, en een geribbeld dak past daar natuurlijk niet in. Maar voor de fabrikant ligt dat anders.

Een volledig gestyled voertuig is vaak te duur, behalve bij luxe merken waar meer aandacht aan het design wordt gegeven. Bij bussen en busjes wordt echter meestal een andere regel gehanteerd: alles wat zichtbaar is voor de gebruiker, vooral op ooghoogte, moet er goed uitzien. Hoe verder iets uit het directe zicht valt, hoe minder aandacht er aan het uiterlijk wordt besteed. Dit betekent dat onderdelen zoals de onderkant van een voertuig, die bijna niemand ziet, vaak niet gestyled worden, tenzij het om een duurder voertuig gaat.

Hetzelfde geldt voor het dak van een bus. Bij lage bussen is het dak soms zichtbaar met name bij lange mensen, maar vaak kiezen fabrikanten er toch voor om dit niet te stylen omdat de meeste gebruikers het niet zien. Bij hogere bussen, die vooral voor vracht- en bedrijfsvervoer worden gebruikt, is het dak sowieso buiten het zicht van de gebruiker, waardoor fabrikanten er geen styling prioriteit aan geeft.

Dit is bij personenauto’s anders; want het dak is vaak goed zichtbaar en auto’s worden eerder gezien als statussymbool. Vandaar dat het design van een auto, inclusief het dak, vaak meer aandacht krijgt.
Dus vanuit de stylingafdeling zouden zij liever een gestyled, glad dak zien, maar vanuit het perspectief van de fabrikant is dat vaak te duur en onnodig voor een bus, aangezien het voor de meeste gebruikers niet zichtbaar is.

Engineeringsafdeling

Voor de engineeringsafdeling is het essentieel om alles zo sterk en robuust mogelijk te maken, maar tegelijkertijd ook zo licht mogelijk. Een vlakke metalen plaat is op zichzelf vrij zwak. Om dit op te lossen zou je een dikkere plaat kunnen gebruiken, maar dat maakt het geheel zwaarder. Daarom voegen ingenieurs vaak vormen, hoeken en doordrukkingen toe aan de plaat om de sterkte te verhogen zonder extra gewicht toe te voegen. Dit is een techniek die al jarenlang wordt toegepast; denk maar aan de oude Citroën HY-bus met zijn kenmerkende geribbelde buitenbeplating voor extra stevigheid. Alleen kun je je wel voorstellen dat niet iedereen inclusief styling nog zit te wachten op een volledig geribbelde bus.

Daarom moet er een compromis worden gevonden tussen engineering en styling. Waar de ingenieurs graag overal ribbels en hoeken zouden toevoegen voor maximale sterkte, is dat niet altijd esthetisch aantrekkelijk. Stylingteams zorgen er dus voor dat de platen niet alleen functioneel zijn, maar er ook goed uitzien. Denk bijvoorbeeld aan licht gekromde platen die niet alleen bijdragen aan de sterkte, maar ook voorkomen dat de weerspiegeling blijft zoals die moet blijven. Want een dunne vlakke plaat is moeilijk vlak te houden.

Dus voor delen die niet direct voor de gebruiker in het zicht zijn, zoals het dak of de laadvloer van een bus, wordt vaak weer wel van ribbels voorzien. Deze zorgen voor de extra stevigheid zonder dat het gewicht toeneemt. Eventueel waar mogelijk blijven bepaalde delen wel vlak, voor bijvoorbeeld een dakluik die vanuit de fabriek kan worden geplaatst. Dit voorkomt namelijk extra kosten in de productie omdat anders de ruimte tussen de ribbels moet worden opgevuld en het is beter tegen lekkages.

Kortom, een geribbeld dak op een bus is geen puur esthetische keuze, maar een slimme oplossing vanuit de engineering om een sterke, lichte constructie te creëren.

Dakraam en een geribbeld dak

Hoewel een geribbeld dak een functionele keuze is van de voertuigfabrikant, kan het het plaatsen van een dakraam wat lastig maken. Dakramen zijn meestal ontworpen voor vlakke daken, zoals die van campers met een eigen opbouw. Gelukkig zijn er oplossingen.

Je kunt de ruimtes tussen de ribbels opvullen met kunststof of een kit zoals te zien is in de video over het plaatsen van een Dometic Heki dakraam op de “Ramen” pagina van de ”Cursus Camper Bouwen” van Sajenn. Een andere optie is het gebruik van een adapter die precies over de ribbels past en zo een vlakke ondergrond creëert voor je dakraam. Het nadeel van zo’n adapter is dat deze vaak specifiek is gemaakt voor een bepaalde plek op het dak. Moet het dakraam iets worden verplaatst, dan past de adapter mogelijk niet meer. Heb je geluk, dan past het dakraam precies op een vlak deel dat oorspronkelijk door de fabrikant bedoeld is voor bijvoorbeeld een dakraam.

Bovendien, omdat een geribbeld dak bij normaal gebruik nauwelijks zichtbaar is, waardoor de fabrikant zelf het dak ook minder mooi afwerkt door zelfs hun eigen kitnaden niet netjes af te werken, hoeft de afdichting van een dakraam ook niet perfect afgewerkt te zijn. Het is natuurlijk mogelijk om het helemaal netjes af te kitten, maar dat is niet per se nodig. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld een raam in de zijwand, waar een nette kitrand wel belangrijk is, omdat die altijd zichtbaar is. Bij een dakraam is het vaak voldoende om de kitrand gewoon goed glad te strijken, zelfs als er iets te veel kit op zit, dit zorgt immers voor een betere afdichting. Overdrijven is echter ook niet nodig. Daarom zie je bij Sajenn vaak geen perfect afgewerkte kitnaden bij dakramen / dakluiken, omdat het extra werk is dat niet nodig is.

Overige montages op het dak van een bus

Als je bijvoorbeeld een flexibele of dunne film zonnepaneel direct op het dak van een camper wilt monteren of iets anders op een geribbeld dak wilt bevestigen, gaat dit in principe op dezelfde manier als bij een dakraam.

Want de ruimtes tussen de ribbels moeten worden opgevuld. Een zonnepaneel dat direct op het dak wordt geplaatst, neemt dan ook behoorlijk wat ruimte in beslag. Het is daarbij alleen niet nodig om het hele oppervlak tussen de ribbels op te vullen om het dak glad te maken. Zo is het voldoende om minimaal de ruimtes tussen de ribbels bij de randen op te vullen en binnen de randen is het even bekijken om voldoende draagvalk te creëren en waar nodig is de ruimtes tussen de ribbels op te vullen.

Oneffen zijwand camper

Zoals eerder aangegeven, wordt de zichtbare beplating van een voertuig vaak voorzien van vormen, doordrukkingen of hoeken, maar dan wel met oog voor design. Hierdoor is een zijwand van een bus vrijwel nooit volledig vlak.

Voor het plaatsen van ramen is dit meestal geen probleem, maar als er bijvoorbeeld een serviceluik moet worden geplaatst, kan het gebeuren dat dit op een ribbel of overgang in de wand terechtkomt. In dat geval moet ook hier de ruimte worden opgevuld, bijvoorbeeld met kit of een stuk kunststof, net zoals bij het plaatsen van een dakraam op een geribbeld dak.